Met het zinsschema-programma is het mogelijk om studenten intensiever te laten oefenen met de Scandinavische zinsbouw aan de hand van een voor de Scandinavische talen veelgebruikt zinsschema. Daarnaast kan het ook in andere colleges (met name Ma) gebruikt worden door de studenten om syntactische analyses te maken voor werkcolleges of voor eigen onderzoekspapers.

De ICT-toepassing is al beschikbaar: een gebruikersvriendelijke webapplicatie die in een moderne webbrowser zonder plugins draait en via het internet beschikbaar is zonder login-systeem; zie saetningsskema.dk. Feedback van docenten en studenten zal zo veel mogelijk worden vertaald in aanpassingen aan het programma.

De toepassing kan tijdens een werkcollege worden gebruikt om te demonstreren hoe er aan de hand van het klassieke schema zinsanalyses kunnen worden gemaakt. (De handelingen van de docent worden op een doek geprojecteerd.) De student kan het werken met het schema zelfstandig (op een eigen PC, via internet) oefenen. Analyses van de studenten kunnen worden uitgeprint of opgestuurd als PDF-bestand.

Uitvoering

Om het project uitvoerbaar te houden, is ervoor gekozen om af te zien van het schrijven van taalkundig lesmateriaal, en om de focus te houden op het ontwikkelen van interactief oefenmateriaal. Het eerste college waarin de theorie wordt behandeld waarop de het zinsschema-programma van toepassing is, was ‘Taalkunde Scandinavisch 1’, dit jaar gegeven door drs. Lissan Taal-Apelqvist.

In overleg met Lissan heb ik het oefenprogramma gevuld met twee teksten die tijdens het college behandeld zouden worden, waardoor de zinnen die normaal gesproken op papier geanalyseerd en geannoteerd zouden worden nu in een interactieve context aan de studenten aangeboden konden worden. De oefeningen kunnen hier bekeken (en evt. gemaakt) worden: 
http://scandinavistiek.nl/linguistics/tools/sentence-scheme/exercises/grassroot

De pagina bevat een korte handleiding bij het gebruik van het programma, met daaronder de oefenzinnen. Als de zinnen geanalyseerd worden, ziet de student meteen of zijn of haar analyse overeenstemt met de analyse van de docent. Mocht de student er niet uitkomen, kan het antwoord bekeken worden. (Deze versie is dus niet bedoeld voor toetsing, maar iets dergelijks zou met enige aanpassingen wel gemaakt kunnen worden. Bij de ontwikkeling daarvan is het o.a. van belang dat de oplossing nooit lokaal, d.w.z. in de browser van de student, aanwezig is, ook niet ‘onzichtbaar’.)

De studenten hebben de oefening als huiswerk opgekregen. Volgens de docent hebben vrijwel alle studenten het programma als een zinvolle toevoeging op het bestaande lesmateriaal ervaren. (Een enkeling zei de voorkeur te geven aan pen en papier.) Vooral de directe feedback die het programma geeft, werd gewaardeerd.

Naast het maken van de oefening kunnen de studenten ook oefenen in de zogenaamde ‘vrije’ versie van het programma, waarbij de tekst niet beperkt is tot de van te voren ingevoerde oefeningen. (In dat geval krijgen de studenten echter niet te zien of hun analyses correct zijn gemaakt.) Deze versie is hier te vinden:  http://scandinavistiek.nl/linguistics/tools/sentence-scheme

Toekomstige verbeteringen

De eerste fase van dit project is dus geslaagd. Om het in de toekomst makkelijker te maken om studenten oefeningen aan te bieden is er behoefte aan een beheermodule waarmee een docent gemakkelijk opdrachten kan invoeren. Ik zou het systeem graag op een dergelijke manier willen uitbreiden. Andere wenselijke uitbreidingen:

• samenwerking: een soort digitaal klaslokaal waarbij studenten elkaar (of een docent) geanalyseerde zinnen kunnen toesturen met verzoek om commentaar
• de mogelijkheid om je werk onder een gebruikersaccount of lokaal op te slaan. (Momenteel is het alleen mogelijk om je werk af te drukken.)
• mogelijkheid voor toetsing
• …

Gebruik tagging-mechanisme voor andere projecten

Het mechanisme waarmee de gebruiker in dit systeem analyses kan maken kan ook ingezet worden voor andere educatieve en onderzoekssoftware; het is op geen enkele manier beperkt tot de Scandinavische talen. Een sterk punt van het systeem is dat geneste structuren zonder de workflow te onderbreken door-geanalyseerd kunnen worden. (Als een bijzin is gemarkeerd kunnen de delen van die bijzin op dezelfde manier worden geanalyseerd, en daarna eventueel weer de kleinere eenheden binnen de onderdelen van die bijzin.) Behalve aan grammaticale structuren kan er ook gedacht worden aan het markeren van grotere, evt. stilistische, elementen van een tekst.