In een andere BA-cursus in mijn vakgroep (De literariteit van historische teksten; E.M.P. van Gemert) is afgelopen half jaar met succes in samenwerking met icto een e-learning practicum ontwikkeld om eerstejaars studenten de historische Nederlandse taal tussen 1550 en 1800 te helpen begrijpen en vertalen. De vakgroep verwacht dat deze aanpak ook goed zal werken bij de BA1 cursus Literatuur en maatschappij, waar studenten de middeleeuwse Nederlandse taal (voor 1550) moeten leren begrijpen en vertalen, om de teksten bij dit vak te kunnen lezen.

Afgelopen jaren zijn we al begonnen met ontwikkeling van oefenmateriaal om de studenten gedoseerd te trainen. Het is beschikbaar via Blackboard, maar Blackboard biedt te weinig mogelijkheden. Ik wil daarom nu het Blackboard materiaal upgraden tot een e-learning practicum, dat goed aansluit op de behoeften van de docenten en de studenten, met name op het punt van zelfstandig inzichtgevend leren via directe, in het practicum opgenomen feedback. Om het middeleeuwse taalmateriaal te upgraden wil ik gebruik maken van de instructies van het icto. We hopen dat de applicaties die afgelopen half jaar zijn ontwikkeld voor het icto-project  E-learning Vertaalpractcium historisch Nederlands 1 ook voor het middeleeuwse taalmateriaal bruikbaar of aanpasbaar zijn.

De materialen in het e-learningpracticum zijn visueel van aard en vragen veel oefening (middels formatieve toetsen). Het digitale materiaal biedt kennisoverdracht, markeringsvragen, ja/nee-vragen en meerkeuzevragen, met feedback om het kennisgedeelte te oefenen. Het kennisgedeelte komt ook aan de orde in de werkcolleges, evenals knelpunten die de studenten hebben ervaren met de oefenstof. Het taalleerboek in de cursus wordt zowel voor het kennisgedeelte als voor de oefeningen gebruikt. De vertaalvaardigheid is opgenomen in een verplicht tentamen (30 % van het eindcijfer voor de cursus).

Het practicum biedt een intensieve, uitdagende en motiverende vertaaltraining aan. De stof is verdeeld in vijf syntactische en stilistische modules, die de student per week in eigen tempo kan verwerken. De default dosering is gebaseerd op 1 module per week, die een tijdsbesteding van 2 uur vergt: 1,5 uur oefening, 0,5 uur toetsing. In elke digitale module is instructie, oefening en feedback opgenomen. Ook is extra oefenstof beschikbaar.
De student kan op zelfgekozen tijdstippen inloggen (thuis en op de UvA) en stof oproepen.

Evaluatie

In nauwe samenwerking met ICTO ontwikkelden docenten en studenten Nederlandse taal en cultuur een digitale omgeving waarin studenten Middelnederlands en Vroegnieuwnederlands leren lezen, begrijpen en vertalen: het e-Practicum historisch Nederlands: Vroegnieuwnederlands http://www.historischeletterkunde.humanities.uva.nl/ en Middelnederlands: http://www.middelnederlands.humanities.uva.nl/.

De twee pracitica bestaan uit verschillende soorten oefeningen, die oplopen in moeilijkheidsgraad: markeeroefeningen, ja/nee vragen, invulvragen en multiple choice vragen.
Studenten kunnen zelf instellen welke onderdelen van de cursus ze willen zien op hun scherm/tablet/telefoon. Ze kunnen kiezen voor het geheel of gedeeltelijk zichtbaar maken van uitleg en theorie uit het cursusboek en tips, en zij kunnen bijvoorbeeld de breedte van kolommen instellen.

Studenten krijgen een korte uitleg over grammaticale en stilistische verschijnselen, maken de opdrachten en krijgen direct feedback, ook als de opdrachten correct zijn beantwoord. Altijd volgt er een vertaling in modern Nederlands.

ICTO heeft onze wensen voor een digitale leeromgeving kunnen realiseren: we kunnen door middel van de twee cursussen motiverend en op maat inspelen op behoeften van studenten bij het aanleren van het ingewikkelde, historische Nederlands. Voor deze cursus hebben we gebruik kunnen maken van de door ICTO ontwikkelde tools voor het e-parcticum Vroegnieuwnederlands. Daarnaast zijn er mogelijkheden ontwikkeld voor invuloefeningen en voor het personaliseren van de cursusomgeving. 
Uiteindelijk zullen we kunnen beschikken over een digitale lesomgeving die een belangrijke rol zal vervullen in ons onderwijs. De studenten gaan zelfstandig met het historisch Nederlands aan de slag en leren op hun eigen manier.